Testindicaties:

Methemoglobine zal aangevraagd worden indien er bij de patiënt symptomen van zuurstoftekort voorkomen. Symptomen die daarbij zouden kunnen passen zijn een bruinige bloedkleur, een blauwe huid, kortademigheid, misselijkheid, hoofdpijn, gedragsveranderingen, duizeligheid en vemoeidheid. Indien zeer extreem zou dit kunnen lijden tot coma. Ook om bepaalde nevenwerkingen van medicatie te weten.

(Patho-)fysiologie:

Methemoglobine is een verant van het hemoglobine in het bloed. Het bloed dat door onze longen stroomt, zullen aldaar de rode bloedcellen met hemoglobine de ingeademde zuurstof opnemen. Hemoglobine is namelijk het zuurstoftransporteiwit in het bloed. Het zorgt er voor dat zuurstof wordt verspreid naar de weefsels en organen. Indien er een tekort is aan hemoglobine of als het niet goed functioneert kan men spreken van bloedarmoede. Normaal gesproken bevindt zich een ijzermolecule in het centrum van hemoglobine, namelijk Fe2+. Indien dit ijzermolecule geoxideerd wordt tot Fe3+ ontstaat methemoglobine. Dit methemoglobine is niet instaat om zuurstof te transporteren. Normaal gesproken komt methemoglobine in een zeer kleine hoeveelheid voor in het bloed, namelijk zo’n 0,2-2%. Indien er een te grote hoeveelheid methemoglobine aanwezig is in het bloed zal de patiënt cyanotisch worden.

Bij zeer hoge cocentraties zoals meer dan 20%, kan men klachten ondervinden als cyanose, hoofdpijn, duizeligheid, lusteloosheid en kortademigheid.

Methemoglobine ontstaat vaak door externe factoren zoals bepaalde medicatie of verdovingsmiddelen. Doordat hemoglobine wordt blootgesteld aan bepaalde gifstoffen of grote hoeveelheden nitaat in drinkwater. Het meest gevoelig voor vergiftiging zijn kinderen. Daarnaast kan methemoglobine in zeldzame gevallen ook aangeboren zijn.

Betekenis van het resultaat:

Oorzaken van methemoglobinemie:

Genetisch:

• Hemoglobine M
• Cytochroom-B5-deficiëntie

Verworven:

• Nitraten in water of voedingsmiddelen (spinazie)
• Aniline in inkt, schoensmeer, verf
• Medicatie: lidocaïne, benzocaïne, resorcinol, metoclopramide, sulfonamiden, dapson, chloroquine, nitroglycerine, nitroprusside, nitroglycerine, nitroprusside, topisch zilvernitraat bijvoorbeeld gebruikt bij brandwonden

Aandachtspunten:

Daar het evenwicht tussen hemoglobine en hemiglobine (= methemoglobine) door vele factoren beïnvloed wordt, is het essentieel dat de bepaling kort na de afname gebeurt (op 24 uur kan er een verlies van 50% optreden).